Edirne’nin önemli yerel gazetelerinden Hudut Gazetesi’nden gazeteci koçumuz ile TEGV Edirne Ö?renim Birimi’nde gazetecilik ve kendisi ile ilgili bir söyle?i yapt?k. Gelin deneyimli gazetecimiz bize bu meslekle ilgili hangi tüyolar? vermi? hep birlikte ö?renelim.
Bize kendinizi tan?t?r m?s?n?z?
Ad?m, Orkun Akman. 2006 y?l?nda ?u an çal??t???m Hudut Gazetesi’nde i?e ba?lad?m. 12 y?ld?r bu i?i yap?yorum. Çe?itli ulusal ajanslarda da çal??t?m. 12 y?ld?r Edirne’de gazetecilik yap?yorum. 18 Mart Üniversitesinden mezun oldum. K?sa bir dönem Beykent Üniversitesinde Sinema -TV e?itimi ald?m ancak onu babam?n rahats?zl??? nedeniyle yar?m b?rakmak zorunda kald?m.
Mesle?e nas?l ba?lad?n?z?
Babam?n rahats?zl??? yüzünden okulu b?rak?p buraya döndü?ümde çal??mam gerekti?ini hissettim. Sonra ne i? yapabilirim diye dü?ündü?ümde gazetecilik akl?ma geldi. ?u an çal??t???m yere ba?vurdum onlar da kabul ettiler. ?öyle 2-3 ay ?s?nma turu yapt?ktan sonra ben bu mesle?i yapabilirim dedim. Daha sonra devam? geldi ve bu sayede gazetecili?e ba?lad?m.
Niçin bu mesle?i yap?yorsunuz?
Bu mesle?i yapay?m sonra ba?ka bir i? yapar?m diyemiyorsunuz. Gazetecili?in sizi içine çeken bir durumu var. Ben ilk ba?larda da dü?ündüm bu mesle?i yapsam m? yapmasam m?, benim arad???m meslek bu mu de?il mi diye. ??i b?rakma ?ans?m olmad? ve bu yüzden gazetecilik kariyerimi sürdürdüm. Ayn? zamanda bu ülkede gazetecilere ihtiyaç var, insanlar?n do?ru haber alma gereksinimleri var; ben de insanlara do?ru haberi tarafs?z bir ?ekilde ula?t?rabilmek için bu mesle?i yap?yorum diyebilirim.
Ne tür haberler yap?yorsunuz?
Yerel gazetecilik ve ulusal gazetecilik farkl? ?eyler biliyorsunuz. Yerel gazeteler ufak ?ehirlerde ç?kar ve sadece o ?ehrin haberleri yap?l?r. Ancak ulusal gazetelerde bütün Türkiye haberleri hatta dünya haberleri ç?kar. Yerel gazetede bran?la?ma yoktur, yerel gazeteci her haberi yapabilir. Spor olur, politika olur, polisiye haber olur, toplant? haberi olur; yani her türlü konu yerel gazetecinin malzemesi olabilir. Yerel bas?n bir okul gibi; her tür haberi yapabilirsiniz. Daha sonra ulusal bas?na geçti?inizde orada bran?la?ma olur; kimisi ekonomi muhabiri olur, kimisi magazin muhabiri olur, kimisi de spor üzerine yo?unla??r. E?er ileride gazeteci olmay? dü?ünürseniz yerel gazeteden ba?lamaya gayret gösterin. Çünkü yerel gazete ayn? zamanda üniversitenin devam? bir master program? gibi oluyor. Ondan sonra daha büyük gazetelere geçmeniz daha kolay oluyor.
Gazetecilik nas?l bir meslektir?
Kolay bir meslek de?il hakikaten. Zaman kavram? hemen hemen hiç olmuyor. Yani yerel bas?nda i?ler biraz daha kolay. Ama örne?in ben bundan 4-5 y?l önce polis muhabiriydim Edirne’de ve polis telsizi dinlerdik. Gece bir olay olurdu mesela ben telsizi dinledi?im için kalkard?m yata??mdan binerdim arabama ve do?ru olay yerine giderdim. Sonra ba?ka bir yerde yang?n ç?kard?, hemen telsizden yang?n ihbar?n? al?p yang?n bölgesine ula??rd?m. Dolay?s?yla zaman konusunda biraz s?k?nt? olurdu. Hani sabah 8’de gideyim, ak?am 5’te geleyim, benim i?im bitti gibi bir durum yok. Gazetecilik 24 saat süren bir meslek. Ne zaman nerede ne olaca?? belli olmuyor. Bu yüzden zaman konusunda biraz zorluklar ya?at?yor, ama al??t?ktan sonra da kopam?yorsunuz. Bu kaos sizi içine çekiyor ve rutine döndü?ünüzde can?n?z s?k?lmaya ba?l?yor.
Gazeteci olmak için ne yapmam?z gerekiyor?
Gazeteci olmak için öncelikle üniversitelerin 4 y?ll?k ileti?im fakültelerinden mezun olman?z gerekiyor. Türkiye’de ?u an üniversitelerin yüzde 70-80’inde ileti?im fakülteleri var. Mezuniyetten sonra direkt herhangi bir gazetede i?e ba?lama ?ans?n?z oluyor. Bu yasa 2009’da getirildi. 2009’dan önce ileti?im fakültesi mezunu olmasan?z bile en az 2 y?l vas?fl? bir gazetede muhabirlik yap?p 2 y?l sonunda gazeteci olabiliyordunuz. Ama 2009’dan itibaren sadece ileti?im fakültesi mezunlar? gazetecilik yapabiliyorlar.
Nas?l bir çal??ma temponuz var?
Gazeteci, nerede gazetecilik yaparsa yaps?n, tempo bu i?in ana ö?esi. Çünkü ?ehir 24 saat ya?ad??? için ?ehirlerde haberler asla bitmiyor. Olaylar, toplant?lar, ziyaretler oluyor; yani etraf?m?zda gördü?ünüz her ?ey haber niteli?i ta??yor. Hatta ?u an bizim yapt???m?z bu söyle?i bile bir haber konusu. Dolay?s?yla her ?eye haber gözüyle bakt???m?z için de tempomuz yo?un oluyor. Vücudumuz uyusa bile beynimiz çal???yor. “Neyi, nas?l haber yapabiliriz? Ne haber yapabiliriz” diye. En ufak ?eyden haber ç?karmaya çal???yoruz. Edirne küçük bir ?ehir gibi gözükse de gündem genellikle yo?un oluyor. S?n?r kap?lar? olsun, nehirler olsun hep bunlar haber konular?n? artt?ran de?erler. Sonuç olarak, Edirne’de de sizin göremedi?iniz ama oldukça yo?un olan bir gündem var. K?yamete kadar gazetecilik devam edecek, çünkü insan?n oldu?u her yerde haber vard?r.
Gazetecili?in kurallar? nelerdir?
Asl?nda gazetecili?in yaz?l? bir kural? yoktur. Her gazeteci kendi kural?n? kendi belirler. Benim kendi kural?m da haberi do?ru ve dürüst ?ekilde vermek, tarafs?z vermek. Maalesef bunun s?k?nt?lar?n? ya??yor muyuz? Evet ya??yoruz. Kurallar? ne kadar kendiniz belirlerseniz o kadar iyi bir gazeteci olursunuz. Ama öncelikle dedi?im gibi dürüst, tarafs?z, samimi gazetecilik ve halk?n yarar?na gazetecilik bu i?in ana kural?d?r. Size de tavsiyem budur.
Gazetede hangi bölümler olmal??
Gazetede öncelikle yaz? i?leri bölümü kesinlikle olmal?d?r. Yaz? i?leri bölümünde ayn? sizinle ?u an yapt???m?z gibi otururuz. O gün çal??an arkada?lar?mla ve müdürümüzle sorar?z “bugün ne haber yapaca??z, bugünün gündemi nedir, sen ?u habere gideceksin, sen bu habere gideceksin?” diye i? bölümünü yapar?z. Onun d???nda grafik ve mizanpaj bölümü olmak zorunda. Gazetelerin o gördü?ünüz sayfalar?n?n nas?l yap?ld???n? resimlerin nas?l yerle?tirildi?ini kararla?t?r?r?z. Editöryal bölüm olmal?, çünkü muhabirlerin yazd??? haberlerin yaz?m hatalar?n? gerekli düzeltmelerini de yapmam?z gerekiyor. En son k?sm? da matbaa-bask? k?sm? oluyor. O daha çok teknik bir bölüm. Di?er bölümleri çok ilgilendirmeyen sadece bask?yla ilgilenen bölümdür. Yani 4 maddede sayabiliriz. Yerel bas?nda içerik opsiyoneldir; örne?in her gün spor sayfas? yapam?yorsunuz. Yerel bas?nda içerik, o günkü ?artlara göre de?i?kenlik gösterebilir. Sadece o ?ehri ilgilendiren haberler olmak zorundad?r.
Son olarak biz genç gazetecilere tavsiyeleriniz nelerdir?
?lla ki bu mesle?i yapaca??m diyorsan?z kesinlikle dürüst ve tarafs?z olun. Yapaca??n?z haberi kesinlikle kendi vicdan?n?zda tart?n. Daha sonra neyin do?ru neyin yanl?? oldu?unu kaleminiz size gösterecektir. Bir haberi yaparken önce vicdan?n?za dan???n. Ve kendi de?erlerinizde tart?n. Do?ru ve tarafs?z olman?z size ilk hatta tek tavsiye edebilece?im ?ey olabilir. Son olarak, sizin gibi genç arkada?larla bir araya geldi?im için çok mutluyum. Mesle?in olabildi?ince olumlu yanlar?n? anlatmaya çal??t?m size. Ama sadece bu meslek için de?il, ne i? yaparsan?z yap?n ileride hep baz? zorluklarla kar??la?acaks?n?z. Hayat büyüdükçe hepiniz için daha da zorla?acak. Her mesle?in iyi ve kötü yanlar? var. Yani dolay?s?yla siz ileride ne olmak istedi?inize karar verin ve i?inizi elinizden geldi?ince iyi yapmaya çal???n. ?yi yapt???n?z sürece de mutlu olacaks?n?z. Hangi meslekte mutlu olacaksan?z da o mesle?i tercih edin. E?er bu gazetecilik olacaksa, gazetecili?i seçin. Ama sonuç ne olursa olsun i?inizi hep en iyi ?ekilde yapmaya çal???n.
