Bir da??n tepesinde kurulmu? Yukar? Mezopotamya’n?n en eski ?ehirlerinden biri olan Mardin, yüzy?llard?r farkl? kültürlere ev sahipli?i yapm??t?r.
M.Ö 4500’den ba?layarak klasik anlamda yerle?im gören Mardin; Subari, Sümer, Akad, Babil, Mitaniler, Asur, Pers, Bizans, Araplar, Selçuklu, Artuklu ve Osmanl? Dönemi’ne ili?kin bir çok yap?y? bünyesinde harmanlayabilmi? önemli bir aç?k hava müzesidir. Mardin’in tarihi yerlerinin bir k?sm?n? birlikte tan?yal?m.
Mardin Kalesi
10.yüzy?lda Hamdaniler taraf?ndan in?a edilmi?tir. Mardin’e hâkim bir manzaraya sahip kalenin özelli?i, do?al kaya üzerine çok az eklentilerle sa?lam bir hale getirilmi? olmas?d?r.
Ulu Cami (Cami-i Kebir)
Mardin’deki camilerin en eskisidir. Alt? paye üzerine oturan kubbe bütün mekana hâkimdir. Çapraz tonozlu revaklardan yaln?z kuzeyde be? bölüm kalm?? di?erleri kaybolmu?tur. Burada revaklar aras?nda küçük bir eyvan dikkati çeker. Minaresi, Artuklu Hükümdar? Kudbeddin ?lgazi zaman?nda in?a edilmi?tir (1176).
Deyrülzeferan Manast?r?
Mardin ilinin 3 km. do?usunda bulunmaktad?r. Yukar? Mezopotamya’n?n tarihi yap?tlar?ndan ve en tan?nm?? olanlar?ndan biridir. Süryani Kadim cemaatinin dini merkezidir. Manast?r, 4. yüzy?lda kurulmu?tur. O dönemden kalma mozaikler bugün de görülebilmektedir. Çe?itli devirlere ait üç ibadethane mevcuttur. Canl? bir tarih görünümünde olan manast?r?n en önemli özelliklerinden biri de içinde 52 Süryani Patri?inin mezarlar?n?n bulunmas?d?r.
Zinciriye Medresesi
Melik Necmeddin ?sa taraf?ndan yapt?r?lm??t?r. “Sultan ?sa Medresesi” ad? ile de tan?n?r. Timur ve ordusuyla mücadele etmi? olan Melik ?sa bir süre bu medresede hapsedilmi?tir. Giri?indeki ta? i?lemeler ve dilimli kubbeleriyle dikkat çeken medrese iki avlulu ve iki katl? olup, avlular?n d???nda kalan mekanlar iyice yay?lm??t?r. Medresede Sultan ?sa Türbesi ve birçok eski kitabe mevcuttur. Medrese ayn? zamanda rasathane olarak kullan?lmas? dolay?s?yla yüksekte kurulmu?tur. Bu yap?, geçmi?te müze olarak da kullan?lm??t?r.
Kas?miye Medresesi
700 y?ll?k tarihe sahip mükemmel mimari yap?s?yla, nak?? nak?? süslenmi?, Kas?miye Medresesi’nin her kö?esi ilim ve irfan kokar. Orada hem dini ilimler hem fenni ilimler icra edilmi?tir. Medrese duvarlar?nda astronomi ve t?p bilimine ait simgeler mevcuttur. Artuko?ullar? zaman?nda yap?m?na ba?lanm?? olup, Akkoyunlu hükümdar? Cihangir’in o?lu Sultan Kas?m taraf?ndan tamamlanm??t?r. Rivayetlere göre Kas?m Pa?a burada katledilmi?tir. Rivayete göre, Kas?m Pa?a’n?n k?z karde?i, Kas?m Pa?a öldü?ünde kanl? gömle?ini a??tlar e?li?inde eyvan?n duvarlar?na sürmü?tür. Hala o duvarlara su döküldü?ünde duvardaki kan izleri belli olmaktaym??. Duvarlardaki kan izlerinin bunlara ait oldu?u söylenir. Yine rivayetlere göre medresenin avlusundaki havuzda akan su tasavvufi bir betimlemeyi sakl?yormu?. Suyun ak???, do?umdan ölüme kadar insan hayat?n? ve sonras?n? simgelermi?. Çe?meden ç?kan su do?umu, döküldü?ü yer gençli?i, ince uzun oluk olgunlu?u ve sular?n bir havuzda toplanmas? ise ölümü temsil eder. Daha sonra bu su kanallarla topra?a dökülür ve bu da topraktan tekrar can bulur.
