Devrim otomobilini ?u an sergilendi?i Tülomsa? Müzesi’nde yak?ndan inceledik.
?imdiki otomobillere göre oldukça farkl?. Sanki ya?ayan bir tarih. Yar?m as?r önce yap?lm?? olmas?na ra?men hala sapasa?lam ve çal???r durumda.
“Türkler otomobil üretemez.’’ diyenlere inat k?sa sürede yap?m? tamamlanan Devrim otomobili yaln?zca 4 adet üretilmi?. Asl?nda 50 y?l önce yap?lan bu otomobil üretime geçseydi, ?imdi belki de otomobil sektörünün devlerinden biri olurduk.
Ferrari, Jaguar, Porsche, Mercedes, Lamborghini gibi otomobiller neden Türkiye’de de üretilmesin? Bu otomobilin üretimine neden devam edilmedi?ini ara?t?rd?k. Yüksek Mühendis Salih Kaya Sa??n’?n bu konudaki yaz?s?n? özetleyerek veriyoruz:
Türkiye’nin kendi otomobilini üretebilece?i konusunda ilk fikir Cemal Gürsel’e aitmi?. Ordunun binek otomobil ihtiyac?n? kar??lamak amac? da güden, ilk yerli ve seri üretim hedefiyle ba?lanan otomobil projesi; dönemin rakamlar?yla 1.400.000 TL ödenekle, 4,5 ay gibi k?sa bir süre içinde tamamlanm??.
Devrim otomobili dönemin Cumhurba?kan? Cemal Gürsel’i Cumhuriyet bayram?na götürerek hem tan?t?m?n? hem ilk vazifesini gerçekle?tirecekken, benzinin bitmesi nedeniyle sadece 200 metre gidebilmi?. Cemal Gürsel taraf?ndan “Garp kafas?yla araba yapt?k, ?ark kafas?yla benzin koymay? unuttuk.” mizahi tabirine de konu olmu?.
Otomobilin yolda kalmas?n?n sebebi ise trende olu?abilecek bir tehlikede zarar görmemeleri dü?üncesiyle Eski?ehir’den Ankara’ya ta??nan devrim otomobillerine benzin konulmamas?ym??.
O zaman Türkiye’de trenler kömürle çal??t???ndan lokomotiften s?çrayacak k?v?lc?mlar benzinin alev almas?na neden olaca??ndan benzin az konulmu?.
Otomobillerin ihtiyac? olan benzinin de Ankara’da konvoy yolunun üzerinde bulunan bir benzin istasyonundan al?nmas?na karar verilmi?. Ancak Cumhurba?kan?’n?n Meclis önünde bekledi?i haberi al?n?nca yak?t ikmaline f?rsat olmadan hemen meclise gidilmi?.
Bu konvoyda biri bej, biri siyah renkli iki Devrim otomobili bulunuyormu?. Cumhurba?kan? siyah renkli arabay? daha çok be?enmi? ona binmi? ama as?l di?er araban?n deposu dolu oldu?u için, araba 200 metre sonra durmu?. Cumhurba?kan? gezisini benzini olan bej arabayla sürdürüp An?tkabir’e ve tören alan?na gitmi?.
Bu olaydan sonra bas?n, bu olay? yanl?? man?etlerle yalan haberlerle aç?klam??. Man?etlerde “Devletin paras?n? bo? yere gömdünüz”, “Araç 200 metre gitti durdu”, “Bu muydu araba?” gibi birçok karalay?c? haber yap?lm??.
Pek çok otomobil firmas?ndan önce ba?lanan bir giri?im de böylece durdurulmu?. ?imdi bulundu?u yerde geçmi?ten gelece?e Türk mühendislerin azmi ve ba?ar? göstergesi olarak korunuyor ve pek çok ziyaretçi topluyor.