Kocaeli Renkli Kalemler ekibi Türkiye’nin ilk, dünyan?n en büyük kâ??t müzesi olan SEKA Kâ??t Müzesi’ni ziyaret edip, SEKA Kâ??t Fabrikas? ve Müzesi hakk?nda yerinde bilgiler edinerek incelemelerde bulundu.
1933’te kurulan Sümer Bank’ta, 1934’te Türkiye’nin ilk Kâ??t Mühendisi Mehmet Ali Kâ??tç? göreve ba?lam??t?r. 10 Temmuz 1934’te Sümer Bank’a kâ??t fabrikas? kurma ve i?letme yetkisi veren kararname kabul edilmi?tir. Fabrika’n?n temeli, 14 A?ustos 1934’te Ba?bakan ?smet ?nönü’nün kat?ld??? bir törenle at?lm?? ve in?aat k?sa bir sürede tamamlanm??t?r. SEKA’n?n o dönem in?a edilmesi için kazman?n vuruldu?u alanda Bizans dönemine ve hatta daha da eskiye dayanan kal?nt?lara da ula??lm??. Bu kal?nt?lar?n as?llar? ülkenin çe?itli müzelerinde bulunuyorken, tarihi önem aç?s?ndan bu kaz?larda ç?kan eserler müzede minyatür halleriyle sergileniyor.
18 Nisan 1936’da, Mustafa Kemal Atatürk’ün medeniyet hamuru olarak isimlendirece?i, ilk yerli kâ??t üretilmi? ve at arabalar?na yüklenip ?zmit sokaklar?nda dola?t?r?larak bu büyük ba?ar? halk?n co?kulu sevinciyle kutlanm??t?r. Büyük bir kat?l?m?n sa?land??? görkemli aç?l?? töreni ise 6 Kas?m 1936’da dönemin ?ktisat Vekili Celal Bayar taraf?ndan gerçekle?tirilmi?tir.
Fabrikan?n en önemli özelliklerinden birisi ise elektri?ini ve suyunu kendisinin üretmesi. Yaln?z bununla da kalmayan fabrika, bir döneme kadar ?ehrin elektrik ve suyunu da kar??lam??t?r.
1991’den itibaren SEKA fabrikalar?nda üretim yava?lad?, özel sektör pay? büyük oranda artt?. Ard?ndan SEKA için; “Ça?a ayak uyduramayan”, “Teknolojisini yenileyemeyen” ve “Zarar eden” fabrika tan?mlamalar? yap?lmaya ba?land?. 2004 te ise SEKA’ n?n faaliyetleri tamamen durdu.
Kâ??t Müzesi Nas?l Kuruldu?
Ya?am?m?z?n her an?na dokunan kâ??t, dilin yay?lma arac?, ileti?im ve aidiyet zeminidir. Medeniyetin ve kültürün ta??y?c?s?d?r. Kâ??t, ilk a?k mektubumuz, kimli?imiz, günlü?ümüz, evimizin tapusu, uzaktaki yak?nlar?m?zdan ald???m?z haber, evlilik cüzdan?m?z, yüzdürdü?ümüz gemi, uçurdu?umuz uçak, s?nav sorular?m?z, sevdi?imiz roman, abajurumuz, dünya atlas?m?zd?r. Son teknoloji bir uzay gemisinin yal?t?m?nda da sat?n ald???m?z yumurtalar? muhafaza eden kapta da kâ??t kullan?l?r. Gündelik hayat? kolayla?t?ran bir malzeme de olabilir; duygular?, dü?ünceleri görünür k?lan bir ayna da…
Rehberimizden edindi?imiz bilgilere göre; SEKA Kâ??t Müzesi, Türkiye’de kâ??t üretimi dendi?inde akla gelen en önemli kurum olan SEKA’ya ve tüm SEKA’l?lara adanm??. Çal??anlar?n bir zamanlar al?n teri döktükleri mekanlarda, ya?ad?klar?na ili?kin geçmi?e yolculuk yapmalar?n? istenmi?. Bu müzede, her yönüyle kâ??d?, kâ??d?n tarihini ve üretim süreçlerini ke?fetmemiz; idealist bir adam?n, Mehmed Ali Kâ??tç?’n?n dü?lerine, bir sosyal dönü?üm modeli ve endüstri miras? olan SEKA fabrikas?n?n hikâyesine tan?kl?k etmemiz istenmi?.
12 bin 345 metrekare alan üzerine kurulan ve 19 farkl? salondan olu?an müzede ziyaretçiler, Cumhuriyet Dönemi sanayile?me sürecinde önemli bir yere sahip olan fabrikan?n kurulu? sürecinden ba?lay?p, Kocaeli’den Türkiye’ye yay?lan kâ??d?n hayat hikâyesini görüntüler e?li?inde de izleyebiliyor. Müzede 5 adet matbaa makinesi de sergilenmek üzere bak?m ve onar?m? yap?larak çal???r hale getirilmi?. Korunan makineler içerisinde en önemli olan? 1936’da aç?lan SEKA 1’inci Kâ??t Fabrikas?’na ait 2 no’lu kâ??t makinesi. Bu makinenin en önemli özelli?i, fabrikan?n kuruldu?u günden itibaren 70 y?l boyunca hiç durdurulmadan sürekli olarak çal??m?? olmas?.
Müzede ayr?ca, geleneksel yöntemle kâ??t yapma atölyeleri, ebru gibi kâ??t sanatlar?na ili?kin atölye ve sergiler yer al?yor. Müze içerisinde düzenlenecek olan atölye çal??malar? ile ziyaretçiler kâ??tla nelerin yap?labilece?ini görebiliyor ve ka??d?n olu?um süreçlerine tan?kl?k etme ?ans? yakal?yor. Ziyaretçiler, özel olarak ayr?lan etkinlik bölümüyle; El Yap?m? Kâ??t Atölyesi’nde kendi kâ??d?n? yapabiliyor, origami, kirigami, kâ??t boyama, hüsn-i hat, minyatür, tezhip ve ebru gibi kâ??t sanatlar? ile bulu?abiliyor.
kaynak: sekakagitmuzesi.com, www.evrensel.net
