Bitlis’in en eski tarihi dokular?ndan olan Ulu Cami ile ilgili kesin bilgilere ula??lamamaktad?r. Sonuncu en esasl? onar?m?n? 1651 y?l?nda geçirmi?tir. Esas?na uygun olmayan onar?mlar sonucu harim (d?? avlu) bölümü özelli?ini kaybetmi?tir.
Bitlis Ulu Cami ?ehrin en eski yap?s? olup Anadolu’nun da en erken tarihli yap?lar?ndan biridir. Simetrik plan?yla kendinden sonra in?a edilecek yap?lara örnek olan cami, plan aç?s?ndan öncü bir eserdir. ?n?a kitabesi olmayan yap?n?n tarihi konusunda da kesin bir veri bulunmamaktad?r. Kuzey cephe kap?s?nda yer alan onar?m kitabesine dayanarak yap?n?n H 545 / M 1150 y?l?nda tamir edildi?i anla??lmaktad?r. Bu sebeple yap?n?n 1150 y?l? öncesi in?a edildi?i kabul edilmektedir. Kuzey kap? kitabesinde ayr?ca yap?n?n Ebu’l Muzaffer Muhammed taraf?ndan yapt?r?ld??? bilgisine ula??l?r. Ebu’l Muzaffer Muhammed’in Dilmaço?ullar?ndan oldu?u tahmin edilmektedir. Yap?n?n mimar? hakk?nda ise herhangi bir bilgi bulunmamaktad?r.
Yap? günümüze kadar çe?itli onar?mlar geçirmi?tir. En esasl? onar?mlar H 1062 / M 1651 y?l?nda gerçekle?mi?tir. Bitlis Ulu Cami, 1916’da Rus i?gali s?ras?nda zarar görmü?, 1960’ta da y?ld?r?m dü?mesi sonucu minarenin petek k?sm? y?k?lm??t?r. Son onar?m? ise 1985 y?l?nda Vak?flar Genel Müdürlü?ü taraf?ndan gerçekle?mi?tir. Yap?lan onar?mlarla birlikte caminin iç mekân? elden geçirilmi?, minarenin y?k?lan k?sm? onar?lm?? ve eskiden üstü düz toprak dam olan cami k?rma çat?yla kaplanm??t?r. Asl?na uygun yap?lmayan onar?mlar neticesinde özellikle harim (d?? avlu) bölümü tarihi özelli?ini yitirmi?tir.
Kaynak: okuryazarim.com
